Executive Management Assistant Jacqueline Vergeest was tot voor kort zelf mantelzorger én nauw betrokken bij de mantelzorgerkenning die Bayer ontving. Bayer is een van de lidbedrijven van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen. ‘Doordat we sterk hebben ingezet op bewustwording, hebben veel mantelzorgers zich gemeld.’
Jacqueline vertelt over de intensieve tijd waarin ze haar moeder ondersteunde. ‘Voorafgaand aan haar overlijden in mei van dit jaar, had mijn moeder enkele jaren de ziekte van Alzheimer. Het trok een zware wissel op iedereen, ook op mijn vader, die haar thuis verzorgde. De vraag hoe lang mijn vader dat kon volhouden was er al, totdat mijn moeder haar been brak. Ze kwam terecht in het ziekenhuis, waar ze fysiek goed werd verzorgd, maar waar weinig aandacht was voor haar verwardheid. Ik heb toen een paar nachten bij haar in het ziekenhuis geslapen.’
Grote betrokkenheid
De moeder van Jacqueline verhuist uiteindelijk naar een kleinschalig woonproject. Jacqueline: ‘Ik was de contactpersoon namens de familie. Ik was altijd stand-by voor ad hoc vragen en aanwezig bij het multidisciplinair overleg. Natuurlijk ging ik veel bij mijn moeder op bezoek. Toen werd ik pas echt geconfronteerd met de bezuinigingen in de gezondheidszorg: verpleging met passie, maar wel veel oproepkrachten, wat een probleem is voor dementerenden. En er was weinig tijd, zeker voor leuke dingen. Ondanks de Alzheimer kon mijn moeder nog lang een woordzoekertje doen, en samen bezig zijn was heel plezierig. Maar het ging ook om praktische zaken, ik nam haar bovenkleding mee naar huis om te wassen, maakte haar kamer schoon en föhnde haar haren.’
De vader van Jacqueline (87) woont nog thuis. ‘Hij kan zich prima redden; daar is geen directe mantelzorg nodig, maar hulp aan de zijlijn wel.’
‘Het leven gaat gewoon door, en mantelzorg loopt daar als een rode draad doorheen.’
Tweestrijd
Hoewel ze haar moeder met alle liefde verzorgde, ervoer Jacqueline de combinatie van mantelzorg en werk vaak als een tweestrijd. ‘Je wilt het allebei goed doen’, vertelt ze. ‘Ik werd een keer gebeld omdat mijn moeder onder de douche was gevallen. Natuurlijk mocht ik meteen naar haar toe gaan, maar intussen maakte ik me wel zorgen over de voorbereiding van een belangrijke meeting de volgende dag en dus deed ik dat ’s avonds laat nog even, want je wilt niet dat je collega’s er last van hebben. Gelukkig was er veel begrip vanuit Bayer.’
Volgens Jacqueline vinden ook andere mantelzorgers het combineren van alle verplichtingen een behoorlijke uitdaging. Naast werk en mantelzorg is er vaak nog een huishouden draaiende te houden, gaat je kind op kamers of ben je bezig met een nieuwe baan. Het is bovendien belangrijk om voldoende tijd voor jezelf te nemen om het vol te kunnen houden, benadrukt ze. ‘Het leven gaat gewoon door, en de mantelzorg loopt daar als een rode draad doorheen.’
Moeilijke momenten
Naast de tijd die je kwijt bent aan mantelzorgtaken, vraagt deze betrokkenheid ook veel op mentaal gebied. Voor Jacqueline was het zwaarste moment om haar moeder op zondagavond terug te brengen naar haar woning. ‘Elke zondag kwamen mijn ouders bij ons eten. Dat was gezellig, maar als ik haar terugbracht naar het verpleegtehuis werd het vaak moeilijk. Haar geheugen was ver weg, maar het besef was er nog. Als we dichtbij het verpleegtehuis kwamen, realiseerde ze zich ineens dat ze niet meer bij mijn vader woonde en ‘daar’ écht niet wilde zijn. Ze kon dan erg verdrietig en opstandig worden. Ook mijn vader alleen weg te zien rijden, vond ik moeilijk. Je ziet beider verdriet, maar kunt niets aan de situatie veranderen, het alleen maar ondersteunen.’
Binnen haar werk maakte Jacqueline vooral gebruik van de flexibiliteit die werd geboden. Soms een uurtje eerder weg, of tussendoor even naar het verpleegtehuis bijvoorbeeld. ‘Maar mantelzorg is niet alleen de zorg voor ouders; het kan ook de partner of een kind betreffen. Er is een collega met een ziek kind, die daardoor soms een aantal dagen weg is. Het is dan belangrijk dat collega’s op de hoogte zijn en dat alles goed geregeld is.’
‘Als Bayer zijn we aan de slag gegaan met het behalen van de erkenning ‘Wij werken mantelzorgvriendelijk’.’
Bewustzijn creëren, bespreekbaar maken
Vanwege haar ervaring met mantelzorg werd Jacqueline door haar werkgever gevraagd om betrokken te zijn bij het behalen van de erkenning ‘Wij werken mantelzorgvriendelijk’. Onder leiding van stichting Mezzo maakte ze deel uit van het projectteam dat aan de slag ging met lunchbijeenkomsten, verdiepingsbijeenkomsten en concrete acties.
Het tipkaartje ‘…en opeens ben je mantelzorger’ is daar een voorbeeld van. ‘Op dit kaartje staan tips voor mantelzorgers, zoals deel het met je leidinggevende en collega’s, zoek praktische of professionele hulp als je dat nodig hebt. Maar ook tips voor de privésituatie, neem tijd voor jezelf bijvoorbeeld. Dit kaartje lag een maand in het bedrijfsrestaurant en leverde veel gespreksstof op.’
Buddy
Verder is Jacqueline buddy voor collega’s die werk en mantelzorg combineren. ‘Vaak gaat het erom dat iemand zijn of haar verhaal kwijt kan. Het aanhoren is al heel belangrijk. Ook kan ik de collega attenderen op de maatwerkoplossingen, doorverwijzen naar HR of ons intranet en wat vertellen over de verlofregelingen die er bestaan.’
Mantelzorg is bovendien een intervisieonderwerp voor leidinggevenden. ‘Leden van het managementteam gaan erop gecoacht worden hoe hiermee om te gaan. Ook als mensen in dienst komen, brengen we ze op de hoogte van onze houding richting mantelzorgers. Tijdens werkoverleg wordt de mantelzorger regelmatig gevraagd hoe het gaat, om goed de vinger aan de pols te houden. En tijdens de Dag van de Mantelzorg ontvangen alle mantelzorgers een kleine attentie.’
‘Het gaat niet alleen om woorden, maar vooral om daden.’
Woorden en daden
Jacqueline is trots op de stappen die Bayer heeft gezet. ‘Ik denk dat we heel goed bezig zijn en veel bewustwording hebben gecreëerd’, vertelt ze. ‘We krijgen veel positieve reacties van medewerkers. Sommige collega’s beseffen opeens dat er toch wel een structureel karakter aan hun zorgtaken zit en ze dus ongemerkt mantelzorger zijn geworden, iets waar ze niet meer onderuit kunnen of willen. Inmiddels geven ze beter en sneller hun behoefte op dit gebied aan. Het gaat dus niet alleen om woorden, maar vooral om daden. Mantelzorg doe je samen! En dit past precies bij onze bedrijfsbrede LIFE-waarden: Leadership, Integrity, Flexibility en Efficiency.’