Werk en mantelzorg zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het aantal en de omvang van de zorgtaken van mensen die werk en mantelzorg combineren neemt in de toekomst toe, waardoor aandacht voor het thema noodzakelijk is.
Slechts een kwart van de mantelzorgers ziet zichzelf als zodanig
Een mantelzorgvriendelijke werkomgeving
Vijf op de zes mantelzorgers (tussen de 18 en 65 jaar) heeft een betaalde baan. Eén op elke vijf werknemers (18%) is mantelzorger. In de zorg is het zelfs één op de vier. Dit aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen. Het gaat om grote aantallen, maar binnen veel organisaties krijgt het thema mantelzorg nauwelijks aandacht. Dit komt onder meer doordat slechts een kwart van de mantelzorgers zichzelf als zodanig ziet. Voor werkgevers liggen veel kansen om het thema op de kaart te zetten. Dit levert voordelen op voor zowel de werknemer als de werkgever.
Wat werkende mantelzorgers vinden
- 80% heeft behoefte aan begrip en bespreekbaarheid op het werk
- Leidinggevenden (86%) en mantelzorgers (74%) zijn positief over effect flexibel werken op de werk-privé combinatie.
- 84% van de mantelzorgers is over het algemeen positief over de combinatie werk en mantelzorg.
- 43% overweegt minder uren te gaan werken, 18% overweegt met werken te stoppen.
Investeren in werknemers
Het aantrekken, ontwikkelen en behouden van getalenteerde werknemers is van cruciaal belang voor organisaties. Veel werkgevers investeren in programma’s zoals duurzame inzetbaarheid, vitaliteitsbeleid, Great Place to Work en Fit op het werk. Het thema werk en mantelzorg sluit hier goed bij aan.
Hoe sterk leeft het thema mantelzorg binnen de organisatie? De checklist voor werkgevers geeft een beeld van de situatie en de kansen om het thema in het personeelsbeleid te integreren.
Het is aan te raden om het thema zo veel mogelijk te laten aansluiten bij bestaande HR-onderwerpen en regelingen. Op deze manier krijgt het onderwerp aandacht, maar wordt het niet als een ‘last’ ervaren door de betrokkenen en projectverantwoordelijken. De leidinggevende krijgt daarnaast de ruimte om zelf invulling aan het thema te geven en in overleg met de mantelzorger maatwerkoplossingen te bedenken. De dialoog tussen de leidinggevende en de mantelzorger is hierbij erg belangrijk.
Uit onderzoek van Werk & Mantelzorg blijkt dat leidinggevenden en collega’s het aantal mantelzorgers in hun organisatie sterk onderschatten.
Misvattingen werkgevers
Er leven verschillende misvattingen over het thema werk en mantelzorg. We zetten er drie op een rij:
- Mantelzorgvriendelijk beleid kost veel tijd en geld
Een van de misvattingen is dat mantelzorgvriendelijk beleid veel geld kost. Het vraagt echter niet om nieuw beleid of grote investeringen. Het is veelal onderdeel van bestaand personeelsbeleid en sluit bijvoorbeeld aan bij bestaand verzuim-, vitaliteits-, en inzetbaarheidsbeleid. De investering betreft voornamelijk tijd: tijd voor bekendheid en bewustwording om vervolgens een goed gesprek te voeren en samen naar oplossingen te zoeken. Vaak is een mantelzorger al geholpen met ‘simpele’ oplossingen die weinig (of geen) geld kosten. Zoals een parkeerplek voor de deur, privézaken telefonisch kunnen regelen op het werk, eerder beginnen of langer doorwerken. Sommige oplossingen kosten wel geld, maar de opbrengst is vaak veel groter.
- Als we er aandacht aan besteden is straks iedereen mantelzorger
Door aandacht te besteden aan het thema, creëer je bewustwording binnen de organisatie en kan het inderdaad zo zijn dat mensen zich herkennen als mantelzorger. Voor organisaties is het belangrijk om mantelzorgers in beeld te hebben. Je kunt dan met elkaar in gesprek gaan (en blijven). Een goede balans van medewerkers tussen werk en privé is in het belang van beide partijen. Door op tijd met elkaar in gesprek te gaan en te zoeken naar (maatwerk)oplossingen, kan worden voorkomen dat de medewerker overbelast raakt en uitvalt.
- Bekendmaken verlofregelingen leidt tot toename gebruik
Twee derde van de leidinggevenden heeft ‘verlofvrees’. Ze zijn bang dat mantelzorgers massaal gebruik gaan maken van de verlofregelingen wanneer zij medewerkers hierop wijzen. De praktijk blijkt heel anders. Nog geen 15% van de werknemers met mantelzorgtaken neemt kortdurend zorgverlof op, nog geen 5% neemt langdurend zorgverlof op.
‘Ik wil elke organisatie meegeven dat je met relatief weinig moeite al veel kunt bereiken.’
Marleen Groeneveld, HR-adviseur Takeda
